Teritorija opštine Sokobanje predstavlja jedan od najvrednijih centara raznovrsnosti divljih vrsta, vegetacije i ekosistema u Republici Srbiji. Na relativno malom prostoru postoji veliki broj zaštićenih područja kao i ekoloških područja za ptice, dnevne leptire i biljke što, uz odsustvo industrije i intenzivnog saobraćaja, opravdava kategorisanje cele opštine kao ekološke.
Prema konceptu koji Svetska zdravstvena organizacija i Ujedinjene nacije promovišu pod nazivom „One Health“, zdravlje i opšte blagostanje ljudi, životinja, biljaka i njihovog zajedničkog okruženja međusobno je povezano, a put ka unapređenju javnog zdravlja neraskidivo je uvezan sa zdravljem ekosistema. Zato je od izuzetne važnosti da prirodni resursi Sokobanje ostanu očuvani. To je važno i iz ekonomskih razloga, jer je očuvana priroda najvažniji resurs, zahvaljujući kome Sokobanja spada u najposećenije i najatraktivnije turističke destinacije u zemlji.
Sokobanjsko ekološko društvo se zalaže da se veći deo teritorije opštine Sokobanje stavi pod zaštitu i dȃ na upravljanje odgovornim upravljačima koji će zatim ove resurse štititi, ali i staviti u funkciju edukacija, naučnih istraživanja i turizma, na održiv način. Zbog toga SED, nastupajući sa partnerskim organizacijama i samostalno, vrši obilaske i istraživanja i na osnovu njih daje predloge za zaštitu pojedinih delova Sokobanje Ministarstvu zaštite životne sredine, odnosno Zavodu za zaštitu prirode Srbije.
Pored navedenog, SED-patrola redovno obilazi, nadzire i reaguje na moguća ugrožavanja ovih područja.
Opština ustupila zgradu škole u Radenkovcu SED-u
Opština Sokobanja i Sokobanjsko ekološko društvo potpisali su 24.2.2023. godine ugovor kojim se zgrada nekadašnje škole u Radenkovcu ustupa na pet godina SED-u koje ovaj prostor može koristiti kao ekološki, istraživački, vizitorski ili edukativni centar i slično. Foto: Sokobanjapress Škola u Radenkovcu nema dece već dvadesetak godina, pa su 2017. godine zgradu površine 296 metara kvadratnih planinari PD Oštra čuka uredili, izvršili neophodne ...
Cer iz Šume hrastova u Radenkovcu star oko 230 godina
Proces određivanja starosti isečka stabla cera iz Radenkovca, obavljen na Šumarskom fakultetu u Beogradu, pokazao je da je ovo drvo bilo staro čak 225 godina! Ako se uzme u obzir da je uzorak uzet sa drveta koje je oboreno pre približno pet godina, može se zaključiti da je ovaj cer iznikao približno 1793. godine, dakle 11 godina pre Prvog srpskog ustanka, da je bio ...
Jačanje kapaciteta za upravljanje zaštićenim područjem
Eko-turizam, uloga posmatranja prirode u održivom razvoju i uključivanju lokalnih zajednice, ptice kao prirodni resurs za razvoj turizma regije, promocija i popularizacija posmatranja prirode, uspešni primeri iz regiona, kreiranje aranžmana za višednevnu turu posmatranja prirode – bile su neke od tema dvodnevne radionice koju je za članove SED održalo Društvo za zaštitu i proučavanje ptica Srbije tokom vikenda, 19. i 20. novembra. Radionice su ...
Šuma hrastova u Radenkovcu zaštićena – SED predloženo za upravljača
Ministarstvo zaštite životne sredine je pokrenulo postupak zaštite područja Spomenik prirode „Hrastova šuma u Radenkovcu", na osnovu Studije zaštite koju je izradio Zavod za zaštitu prirode Srbije, a Sokobanjsko ekološko društvo je predloženo za upravljača. Iako će proći dosta vremena do okončanja postupka zaštite, područje za koje je pokrenut postupak zaštite smatra se zaštićenim u skladu sa zakonom, a do donošenja akta o proglašenju ...
Prijavite se za Evropski dan posmatanja ptica 2022
U nedelju, drugog oktobra 2022. godine, na mrestilištu Bovanskog jezera, održače se Evropski dan posmatranja ptica - izlet i divna prilika za upoznavanje bogatstva živog sveta jezera i druženje. Za najmlađe učesnike ponovo organizujemo radionice na kojima će učiti o pticama i uživati u igri. Okupljanje učesnika je kod skretanja za hotel Zdravljak, u 10 časova u nedelju. Prijavu učešća možete obaviti preko ...
Postavljena info tabla u radenkovačkoj hrastovoj šumi Rudina
Članovi SED su postavili info tablu u stoletnoj hrastovoj šumi Rudina, budućem zaštićenom prirodnom dobru. Tabla je namenjena posetiocima, a na njoj su predstavljene pojedine specifične vrste biljaka i životinja koje su ovde zabeležene, sa prigodnim tekstom o njima, kao i o samom predelu i šumi. Šuma impozantnih stabala hrastova u Radenkovcu po stepenu očuvanosti predstavlja pravu retkost u Srbiji. U šumi dominira asocijacija ...
Planinari, škola i SED će u Radenkovcu zajednički edukovati o ekologiji
Na sastanku održanom 05.11.2021. godine Planinarsko društvo „Oštra čuka“, OŠ „Mitropolit Mihailo“ i Sokobanjsko ekološko društvo započeli su razgovore o saradnji u korišćenju i održavanju zgrade nekadašnje škole u Radenkovcu u cilju edukacije dece i mladih o zaštiti životne sredine i životu u skladu sa prirodom. Zgrada osnovne škole u Radenkovcu već godinama unazad ne služi svojoj prvobitnoj nameni. A Planinari PD „Oštra čuka“, ...
Rezultati projekta TIšina za bebe šišmiša
U periodu od 3. juna do 30. avgusta, aktivisti SED su kroz projekat Tišina za bebe šišmiša uključujući građane-volontere u svoje aktivnosti obezbedili mir porodiljskoj koloniji slepih miševa od nacionalnog značaja koja koristi Sesalačku pećinu (selo Sesalac, Sokobanja) kao reproduktivno sklonište. Ova, do pre nekoliko godina javnosti jedva poznata, pećina postaje sve posećenija turistička destinacija, a zbog velikog broja poseta, nije mogla da pruži ...
Vikend posmatranja ptica 2021
Divno vreme, odlična ekipa i zabavne radionice obeležile su jučerašnji izlet povodom Evropskog dana posmatranja ptica održan na Mrestilištu Bovanskog jezera. Nakon što smo pomoću optičkih instrumenata uočili i prepoznali vrste ptica koje su se trenutno mogle ugledati, Eduka tim Sokobanjskog ekološkog društva je održao kratku radionicu na kojoj su najmlađi učesnici izleta pokušavali da povežu emitovana glasanja ptica sa nekom od postavljenih fotografija ...
Sesalačka noć slepih miševa
Na juče održanoj „Sesalačkoj noći slepih miševa“ i radionici dr Milana Paunovića, stručnjaka za sisare i savetnika Prirodnjačkog muzeja u Beogradu učestvovali su samo najveći ljubitelji prirode iz Sokobanje - oni koje nije omeo ni vašar, ni diskoteka, ni DJ na igralištu kod škole... Dvadesetak prirodnjaka uzrasta od 8 do 60 godina naučilo je puno o tome za šta slepi miševi koriste Sesalačku pećinu, ...
Još jedan ekološki problem – uginuće riba. Dokle, šta je rešenje?
Ekosistem Moravice smo nategli do krajnjih granica. MHE muti reku i ubija riblju mlađ. Vode je i inače malo, sušni je period – a Fabrika vode uzima više nego što bi smela. Kanalizacija iz banjičkog parka izliva se u to malo vode što je ostalo. Nizvodno, od naselja Jabukar, svuda po koja cev ilegalno doliva otpadne vode, da bi na lokaciji nekadašnje Fabrike za ...
Omladinci KUD Soko na radionici kod Sesalačke pećine
Gosti Sesalačke pećine ovog četvrtka bili su članovi omladinskog ansambla Kulturno-umetničkog društva "Soko" iz Sokobanje. Njih petnaestoro, uzrasta između 10 i 15 godina učili su o biološkoj raznovrsnosti, lancima ishrane i važnosti svake vrste za očuvanje ekosistema i to kroz učešće u igrama poput "Pronađi eko-trofej", "Šišmiš-moljac" i "Mreža života". Mladi folkloraši su naučili i da je Sesalačka pećina veoma značajno porodiljsko sklonište ...
Učenje o prirodi kroz igru i zabavu
U četvrtak, 29. jula, na izletištu Sesalačka pećina, šesnaestoro dece uzrasta od 7 do 15 godina, imalo je priliku da se druži, zabavlja i uči o prirodi - u prirodi. Aktivnosti su osmišljene tako da deca budu u neposrednom kontaktu sa prirodom: Upoznajući je i doživljavajući kroz direktno iskustvo, deca stvaraju lični odnos sa njom, tako da, za njih, čuvanje prirode postaje podrazumevani model ...
Turisti, čuvajte nam prirodu!
Aktivisti i volonteri SED su u četvrtak, 8.7. na štandu postavljenom na centralnom sokobanjskom šetalištu komunicirali sa turistima o prirodi Sokobanje i važnosti njenog očuvanja. Na lecima koji su ovom prilikom deljeni data je lista preporuka o poželjnom ponašanju tokom boravka u prirodi, ali i poziv gostima Sokobanje da pomognu u čuvanju tako što će nam prijaviti svaki vid ugrožavanja ili uništavanja životne sredine ...
Mladi i očuvanje bogatstva živog sveta
Članovi Eduka tima Sokobanjskog ekološkog društva su u okviru projekta "Tišina za bebe šišmiša" održali učenicima Srednje škole “Branislav Nušić” dva školska časa o Sesalačkoj pećini i fauni slepih miševa koji je nastanjuju. Aktivisti SED su sa učenicima I i II razreda gimnazije razgovarali i o neophodnosti učešća građana u očuvanju životne sredine, pre svega kroz uočavanje i prijavu ekoloških problema, ali i kroz ...
Sesalačka pećina dobila vodiča-redara
Više od trideset jučerašnjih posetilaca Sesalačke pećine imalo je potpuniji doživljaj i tokom obilaska dobilo puno zanimljivih informacija od vodiča-redara, koji je započeo sa radom u okviru projekta "Tišina za bebe šišmiša" Sokobanjskog ekološkog društva. Posetioci pećine će na njegove usluge moći da računaju sve do kraja avgusta. Ujedno će u ovom periodu hiljade slepih miševa, koje ovu pećinu koriste kao porodiljsko sklonište, imati ...
SED zapošljava
Volite prirodu, komunikativni ste? Sposobni da efikasno i istrajno obavljate zadatke? Želite da svoje sposobnosti stavite u službu opšteg dobra? Ovo je jedinstvena prilika da radite za dobrobit prirode i ostvarite zaradu. Postanite deo posvećene ekipe koja veruje u pozitivne promene i stvara ih! Sokobanjsko ekološko društvo zapošljava jedno lice na poziciju: Vodič-redar u Sesalačkoj pećini Opis posla Rad se odvija ...
Na Dan zaštite prirode u Srbiji započela realizacija projekta „Tišina za bebe šišmiša“
Jedanaesti april, Dan zaštite prirode u Srbji, Sokobanjsko ekološko društvo proslavilo je radno - pojačani planinarima PD „Oštra čuka“ pomogli smo zaposlenima u JP „Zelenilo“ da očiste područje Spomenika prirode Ripaljka. Galerija fotografija sa čišćenja područja Spomenika prirode Ripaljka (kliknite za sledeću) SED je ovu akciju iskoristilo i za sprovođenje prve aktivnosti u okviru projekta „Tišina za bebe šišmiša“ - na pokretnom štandu ...
SED podnelo predlog za zaštitu Mrestilišta Zavodu za zaštite prirode Srbije
Sokobanjsko ekološko društvo je u petak, 9. aprila, podnelo Zavodu za zaštitu prirode Srbije zvaničan predlog za zaštitu predela mrestilište Bovanskog jezera. Kako stoji u predlogu, na osnovu brojnih obilazaka terena, osmatranja i istraživanja živog sveta opštine Sokobanja, Sokobanjsko ekološko društvo smatra da se ovaj predeo izdvaja po bogatstvu i raznovrsnosti i predstavlja značajno područje za život i razmnožavanje brojnih životinjskih vrsta, kao i …
Javnost složna: Bez izgradnje vetroparkova na Devici
Većina učesnika javnog slušanja na temu „Planina Devica – zaštićeno prirodno dobro ili izgradnja vetroparkova?“ izričito se izjasnilo protiv izgradnje vetroparkova na Devici, a nijedan od učesnika nije se izjasnio za izgradnju. Predstavnik Ivicom Energy doo, zainteresovani investitor, nije uzeo učešća, iako je pozvan, zbog „nedovoljno vremena za pripremu za sastanak“. Konferenciju su organizovale Opština Sokobanja i Organizacija Transparentnost Srbija, uz podršku Programa UN …
Vetropark na Devici – NE!
U ponedeljak od 11 časova pre podne održaće se javno online slušanje na temu „Planina Devica – zaštićeno prirodno dobro ili izgradnja vetroparkova?“. Organizator ovog javnog slušanja je Opština Sokobanja u saradnji sa organizacijom Transparentnost Srbija, a povod je pismo o namerama kojim je investitor obavestio lokalnu samoupravu da je zainteresovan za gradnju vetroparka na planini Devici. Pored predstavnika lokalne vlasti, opštinskih službi, turističke …
Sokobanjska kotlina je značajno stanište u Evropi ugrožene sove – buljine
Na listi novoproglašenih IBA područja (Important Bird Area – značajno područje za ptice) našla se i Sokobanjska kotlina, kao značajno stanište najveće evropske sove – buljine koja je ugrožena na nivou Evrope. Listu predloga IBA područja napravilo je Društvo za zaštitu i proučavanje ptica Srbije, na osnovu sprovedenih terenskih istraživanja i dostupnih podataka. U delu istraživanja na teritoriji opštine Sokobanja učestovali su i članovi …
Zahvalnica za podršku u radu i unapređenje zaštite ptica i prirode u Srbiji
Na proslavi trideset godina rada Društva za zaštitu i proučavanje ptica Srbije kojoj je prisustvovao veliki broj zvanica iz državne uprave, domaćih i stranih institucija i organizacija, Sokobanjskom ekološkom društvu je uručena zahvalnica za podršku u radu i unapređenje zaštite ptica i prirode u Srbiji. Svečana akademija povodom godišnjice rada DZPPS održana je 22.11. u Novom Sadu. Pored SED, zahvalnice su dobile i druge …
Nakon prošlogodišnjeg pomora, kolonija slepih miševa u Sesalačkoj pećini manja
SED patrola tokom redovnog obilaska Sesalačke pećine 21.7.2019. registrovala je koloniju slepih miševa na uobičajenoj poziciji, ali, u odnosu na ranije godine – značajno manju.Podsećamo, prošle godine su nesavesni turisti ložili vatru u samoj pećini i izazvali veliki pomor podmlatka i nenadoknadivu štetu populacijama ovih letećih sisara, pa je postojala bojazan da ove godine kolonija neće biti ni oformljena. Prema do sada obavljenim istraživanjima …
Slepi miševi Sesalačke pećine
Sesalačka pećina se nalazi u istočnom delu opštine Sokobanja, 2km istočno od sela Sesalca. Bogata je pećinskim nakitom, prohodna je u ukupnoj dužini od 570m. Jako je bogata živim svetom, koji nije dovoljno istražen. Tokom 2015. godine sprovedena su istraživanja faune slepih miševa Sesalačke pećine tokom kojih je identifikovano prisustvo sledećih vrsta: evropski veliki večernjak (Myotis myotis), južni veliki večernjak (Myotis oxygnathus), dugoprsti večernjak …
SED patrola – bosi kroz Zarvinu
Ekološka patrola Sokobanjskog ekološkog društva u redovnom obilasku Sesalačke pećine. Nadošla Zarvina mora da se gazi 🙂
Rtanj je specijalni rezervat prirode
Današnja Politika objavila je članak o zaštiti Rtnja – link
Izgare pre i posle MHE
Klisura Izgare pored sela Levovika je bila biser sokobanjske prirode koji mnogi nisu na vreme otkrili… Pogledajte uporedne fotografije ovog lokaliteta iz 2016. i 2019. godine, pre i posle izgradnje derivacione MHE. Ova rečica se inače kod sela Vrela uliva u Moravicu i spada u veće pritoke, pa kvalitet njene vode utiče na kvalitet vodosnabdevanja Sokobanje.
Rudina zaslužuje zaštitu
Prostor Rudine, stoletne hrastove šume nadomak sela Radenkovca, pored Sokobanje, zaslužuje da bude stavljen pod zaštitu, preliminarna je ocena stručnjaka Zavoda za zaštitu prirode Srbije koji su započeli istraživanje ovog lokaliteta. Istraživanje je započeto nakon što su na sastanku održanom u aprilu ove godine prestavnici Sokobanjskog ekološkog društva i Turističke organizacije Sokobanja to zatražili od predstavnika Zavoda i podsetili ih da je MZ Radenkovac …
Klisura Izgare devastirana izgradnjom MHE
Klisura Izgare, divan lokalitet u blizini Sokobanje, ruinirana je izgradnjom derivacione mini-hidroelektrane. Klisura rečice Izgare nalazi se između sela Vrela i Levovika i bila je jedan od bisera sokobanjske prirode, sa velikim turističkim potencijalom – zbog lepote same klisure i divne planinske rečice, bogatstva živog sveta i blizine asfaltnog puta. Sada je tamo izgrađena derivaciona mini-hidroelektrana, a betonski cevovod sproveden je direktno kroz korito, …
Zajednički do zaštite Sesalačke pećine
Sesalačka pećina može biti proglašena za zaštićeno prirodno dobro u toku 2020. godine, zaključeno je na sastanku održanom danas u Sokobanji na inicijativu Organizacije za brigu o životinjama ORCA. Sastanku su pored predstavnika ORCA prisustvovali i predstavnici Sokobanjskog ekološkog društva, Turističke organizacije Sokobanja i Zavoda za zaštitu prirode Srbije. Jelena Burazerović, stručna saradnica za programski razvoj ORCA, ujedno i biolog i stručnjak za slepe …